Moeten Google, Yahoo en Bing (Microsoft) zoekresultaten alleen voor hun Europese zoekmachines verwijderen, of moeten deze zoekresultaten ook mondiaal niet langer beschikbaar zijn? Het is een lastig te beantwoorden vraag. Ook de Europese privacy-toezichthouders zijn er nog niet uit, zo stelt de voorzitter van de overkoepelende Artikel 29 Werkgroep.
Een aantal privacytoezichthouders van EU-lidstaten heeft onder meer tijdens een vergadering donderdag 24 juni te kennen gegeven dat zij Googles huidige methodiek om zoekresultaten in het kader van het vergeetrecht te verwijderen onvoldoende achten. Dit gebeurt namelijk alleen op land- en EU-niveau, bijvoorbeeld wanneer iemand gebruik maakt van Google.nl, Google.co.uk of Google.de.
Wie via Google.com (of Yahoo.com, Bing.com) zoekt, kan de zoekresultaten alsnog vinden. De redenatie van Google, dat eind vorige week al 91.000 verzoeken binnen had om bepaalde zoekresultaten te verwijderen, is dat het verwijderen alleen op EU-niveau hoeft te gebeuren. Tenslotte heeft het Europees Hof van Justitie zich in mei alleen uitgesproken voor het recht om vergeten te worden op EU-niveau. Dit standpunt heeft Google op de vergadering van vorige week nog eens toegelicht.
Voor beide redenaties, van Google en van de privacy-toezichthouders, is iets te zeggen. Het vergeetrecht – het verwijderen van zoekresultaten naar informatie die beschadigend kan zijn voor iemand en die niet langer relevant is – heeft weinig praktisch effect als het eenvoudig te omzeilen is. Anderzijds zou het vreemd zijn als de EU of het Europees Hof Google mag verplichten om een uitspraak op Europees niveau mondiaal door te voeren. Tenslotte heeft het Europees Hof geen jurisdictie buiten de 29 EU-lidstaten, al zullen uitspraken in de praktijk wel eens buiten de EU gevolgen hebben.
Deze redenering van Google miskent overigens wel het feit dat wetgeving soms extraterritoriaal moet werken om effectief te kunnen zijn. Over de extraterritoriale werking van wetgeving is veel te doen. Washington heeft miljardenboetes opgelegd aan Europese banken, waaronder Rabobank en BNP Paribas, voor zaken die buiten de VS zijn gebeurd. Ook op internet reikt de lange arm van de Amerikaanse wetgever ver. De Europese Commissie heeft ook Amerikaanse concerns beboet (denk aan Microsoft).
Komend najaar wil de Artikel 29 Werkgroep van de 29 EU-privacy-toezichthouders met richtlijnen komen voor zoekmachines. Het is zeer de vraag of er dan een duidelijk standpunt is ingenomen: wel of niet mondiaal zoekresultaten verwijderen. Een dergelijke duidelijkheid biedt in ieder geval een praktisch uitgangspunt, waar het nu nog voortmodderen is op een ieder-voor-zichzelf-manier.
