De handel in surveillancesoftware vormt een groeiend risico, stelt de Europese toezichthouder op gegevensbescherming (EDPS) in een beleidsdocument (een Opinion). De inzet van surveillancesoftware voor wetshandhaving kan gerechtvaardigd zijn. De markt voor beveiligingssoftware en online monitoring is echter niet aan (sluitende) regels gebonden. Dat betekent dat gespecialiseerde software ook een ‘dual use’ karaker zou kunnen krijgen: de ‘intrusive surveillance technology’ wordt dan niet meer alleen ingezet voor preventie en bescherming tegen cyberaanvallen, maar ook voor het toebrengen van schade aan andere systemen of gebruikers ervan.
De EDPS pleit voor een aanpak van zwakke plekken in bestaande wet- en regelgeving en ontwikkeling van nieuwe regels, nodig om privacy en gegevens te beschermen. Daarbij is het nodig om ook te kijken naar hoe software wordt gebruikt in landen buiten de EU. De export van software is nog een grijs gebied. De European Data Protection Supervisor is een Europees agentschap in Brussel. De huidige voorzitter is de Italiaan Giovanni Buttarelli.
De voorbije jaren zijn er meerdere affaires geweest, rond de export van bepaalde softwarepakketten naar dictaturen en rond de inzet door overheden, zoals met de Duitse 'Bundestrojaner'.
De Nederlandse regering heeft het wetsvoorstel 'Computercriminaliteit III' aangekondigd. Het ministerie van V&J wil dat politie en andere organisaties meer instrumenten krijgen om op afstand computers te doorzoeken of 'terug te hacken'. Het wetsvoorstel is overigens nog niet bij de Tweede Kamer ingediend. Via de nieuwe Wet op de Inlichtingen en veiligheidsdiensten (Wiv) wil Den Haag de interceptiebevoegdheden van AIVD en MIVD verruimen en uitbreiden naar kabels.
