Overnames in de telecomsector kunnen voortaan verboden of teruggedraaid worden wanneer blijkt dat de nationale veiligheid of openbare orde in gevaar komt door zo’n overname. Dit staat in het wetsvoorstel ongewenste zeggenschap telecommunicatie van staatssecretaris Mona Keijzer (Economische Zaken en Klimaat). Keijzer heeft het voorstel dinsdag 5 maart aangeboden aan de Tweede Kamer.
De komst van het wetsvoorstel speelt al sinds de mislukte poging van het Mexicaanse conglomeraat America Móvil in 2013 om KPN over te nemen. In de Tweede Kamer klonk al direct na de overnamedreiging de roep om maatregelen. EZK liet in april 2018 weten dat het werkt aan een wetsvoorstel tegen buitenlandse overnames in de telecom- en ICT-sector. Het was een directe reactie op het bod van America Móvil op KPN. Onlangs waren er weer overnamegeruchten met betrekking tot KPN.
EZK heeft al medio 2014 de hoofdlijnen bepaald van het wetsvoorstel van nu: de Staat wil zeggenschap kunnen terugdraaien. In november 2014 moest toenmalig EZK-minister Henk Kamp melden dat er vertraging was en dat het voorstel in 2017 zou worden geconsulteerd. In februari 2017 bleek dat EZ een hoofdstuk wil toevoegen aan de Telecommunicatiewet.
Ongewenste overnames
Voorbeelden van ongewenste overnames zijn volgens het huidige voorstel van EZK de mogelijkheid dat de dienstverlening onbetrouwbaar kan worden, of wanneer uitval van voorzieningen dreigt. Keijzer schrijft hierover in haar toelichting aan de Tweede Kamer: “Internet, dataverkeer en telefonie kunnen inmiddels worden gezien als basisbehoefte. Als deze voorzieningen op grote schaal uitvallen of onbetrouwbaar worden, leidt dat tot maatschappelijke onrust en economische schade.
Het kabinet wil volgens Keijzer voorkomen dat onze nationale veiligheid geraakt kan worden door onbetrouwbare, niet-transparante of criminele bedrijven. "Daarom bescherm ik deze vitale sector tegen ongewenste zeggenschap. Dat doe ik door het invoeren van een meldplicht en de mogelijkheid om overnames te verbieden.”
De meldplicht houdt in dat partijen die Nederlandse telecomvoorzieningen willen overnemen, dit vooraf moeten melden aan EZK. De telecomsector omvat in het wetsvoorstel niet alleen aanbieders van mobiele-, vaste telefonie en internet. Ook bedrijven die vitale voorzieningen aanbieden zoals internetknooppunten, datacentra, hosting- en certificeringdiensten vallen hier onder, omdat ze van belang zijn voor continuïteit, betrouwbaarheid en veiligheid van de dienstverlening en de infrastructuur in Nederland.
Meetbare criteria
Via lagere regelgeving zal in objectief meetbare criteria nog worden uitgewerkt wanneer het verkrijgen van overwegende zeggenschap in een bepaalde telecompartij door de overheid ook kan worden aangemerkt als het verkrijgen van ‘relevante invloed in de telecommunicatiesector’. Dit moet investeerders duidelijkheid geven over wanneer zij onder de wet (en de meldplicht) vallen.
In Europa is wettelijk vastgelegd dat ingrijpen bij overnames door de overheid alleen toegestaan is bij redenen van dwingend algemeen belang, bijvoorbeeld als de nationale veiligheid of openbare orde in het geding is, zo laat EZK verder nog weten.
