Pensioenfonds ABP en KPN gaan met een investering van ruim EUR 1 miljard de aanleg van glasvezel in bijna duizend dorpen en kleine woonkernen versnellen. Voor deze samenwerking gaan de twee partijen een joint venture aan. Dit nieuwe bedrijf is voor 50 procent in handen van KPN en voor de andere 50 procent in handen van APG, de pensioenuitvoerder van ABP.
Het oprichten van een deze joint venture betekent de toetreding van een nieuwe speler op de enorm concurrerende FTTH-markt. Een speler die bovendien over heel veel kennis en kunde beschikt en die de concurrentiedruk verder doet toenemen op zowel geografie als financiering. Ook wordt de concurrentie met VodafoneZiggo heviger.
Ambities KPN
Nadat KPN in 2018 de FTTH-uitrol tot prioriteit maakte, werden er twee meerjarenplannen gepresenteerd. Het eerste bestond uit het toevoegen van 1 miljoen homes passed aan het totaal in de periode 2019-2021. Het tweede werd eind vorig jaar bekend: tussen 2021 en 2025 elk jaar 500.000 homes passed realiseren. Daarmee zou de dekking toenemen van 34 procent in 2020 naar 50 procent in 2023 en 65 procent in 2025. Daarna zou er doorgegroeid worden naar meer dan 80 procent. Het nieuwe plan voorziet in een parallelle stroom voor de periode 2021-2026 met daarin dus 900.000 aansluitingen.
Belangrijkste doel van KPN met deze verglazingsplannen is het bieden van toekomstvaste breedbandlijnen aan heel Nederland, waarmee het de concurrentie met de kabel aankan. Duidelijk was dat dit met het bestaande DSL-netwerk niet heel lang zou lukken.
KPN is volledig eigenaar van het glasvezelnetwerk dat het tot nu toe heeft uitgerold (inclusief de nodige overnames). KPN heeft ook aangegeven de uitrol van de meerjarenplannen te doen op basis van zelffinanciering.
De parallelle stroom wordt dus voor de helft gefinancierd door een andere partij, te weten APG, de pensioenuitvoerder van ABP. Het is niet duidelijk onder welke voorwaarden en wanneer KPN uiteindelijk volledig eigenaar zal of kan worden van het netwerk, maar we weten wel dat de joint venture in eerste instantie zal worden gedeconsolideerd, waarbij KPN een voorwaardelijke calloptie op 1 aandeel heeft. Hierdoor heeft KPN het potentieel om in de toekomst zeggenschap te verkrijgen en te herconsolideren.
Concurrentie wordt opgejaagd
De toch al drukke Nederlandse FTTH-sector krijgt er met de joint venture van KPN en APG feitelijk een nieuwe speler erbij. Zoals eerder geconstateerd hebben KPN NetwerkNL, Delta Fiber Netwerk, E-Fiber en Primevest/T-Mobile al zeer ambitieuze plannen bekend gemaakt, die vrijwel onmogelijk allemaal gerealiseerd zullen worden. Telecompaper verwacht dat het aantal homes passed in 2021 met zo’n 700.000 zal toenemen, terwijl de plannen van de genoemde partijen op 900.000 komen.
De aangekondigde plannen van KPN en APG zullen met name Delta Fiber Netwerk raken, omdat de uitvoering rechtstreeks raakt aan de plannen van dat bedrijf. Maar ook bij de andere FTTH-partijen en bij VodafoneZiggo zal er gefronst worden.
Geografische concurrentie
Het is Delta Fiber dat zich de laatste jaren op de kleine kernen in het hele land heeft gericht. Nadat dit bedrijf het grootste deel van het buitengebied had verglaasd, kwam de focus meer op de kleine kernen te liggen in gemeentes waar zowel het buitengebied als de grotere kernen al voorzien waren.
Delta Fiber zal de druk voelen van de huidige aankondiging, omdat de joint venture snel kan schakelen. Ervan uitgaand dat de nieuwe jv van KPN dezelfde strategie volgt als KPN, zal er geen vraagbundeling plaatsvinden. De serviceprovider KPN, dat de belangrijkste huurder wordt op het glasvezelnetwerk van de joint venture, heeft in het hele land al abonnees op het DSL-netwerk en zal deze klanten kunnen overzetten naar glas. Daarmee voorziet het de jv in principe al van een bepaalde bezettingsgraad die bij Delta Fiber van nul moet worden opgebouwd.
Concurrentie op financiering
Ook bij T-Mobile zal de impact groot zijn. Dit bedrijf stapte relatief laat in de uitrol van FTTH, via de constructie met Primevest Capital Partners. De laatste financiert de uitrol van netwerken in delen van Den Haag, Eindhoven en Rotterdam en is daarmee eigenaar. T-Mobile beheert de actieve laag, is de belangrijkste (en vooralsnog enige) serviceprovider en managet de netwerken, inclusief marketing, pr en klantcontacten. In februari werd bekend dat T-Mobile met een tweede investeringspartner tot aan 2025 nog eens 1 miljoen glasvezelaansluitingen wil realiseren in Nederland.
De aankondiging van KPN en APG zal hard binnenkomen bij de nog onbekende investeerder. T-Mobile focust op gebieden waar KPN nog geen glasvezelnetwerken heeft liggen en ook nog geen plannen heeft voor de aanleg van glasvezel, om dubbele netwerken te voorkomen. Met de bestaande en de nieuwe plannen van KPN wordt de spoeling erg dun. De nieuwe investeerder weet ook dat het netwerk alleen rendeert bij voldoende bezetting en zonder netwerkduplicatie. KPN is niet per definitie tegen netwerkduplicatie, zo hebben Primevest/T-Mobile, Delta Fiber en E-Fiber al ondervonden.
Concurrentie met de kabel
Ten slotte zullen de plannen ook bij VodafoneZiggo niet ongemerkt voorbijgaan. Dit bedrijf ziet de druk van de glasvezelsector de laatste jaren toenemen en moest in de tweede helft van vorig jaar voor het eerst een daling van het aantal breedbandklanten slikken. Zoals aangegeven is de glasvezelambitie van KPN een paar jaar geleden ontstaan om de concurrentie met VodafoneZiggo te kunnen volhouden.
Doordat KPN en T-Mobile grootschalig inzetten op de steden en elkaar bovendien beconcurreerden, zal VodafoneZiggo tot nu toe met name daar de druk hebben gevoeld. De kleine kernen lagen minder onder vuur, omdat daar minder druk tot snelle uitrol werd gevoeld. Met de move van KPN/APG komt daar verandering in.
Conclusie: 'KPN doet de uitrol verder het liefst alleen'
De reeds bekende plannen van KPN zorgden al voor grote druk, omdat KPN zijn uitrolstraten grootschalig heeft gestroomlijnd en daardoor in staat is snel grote aantallen te behalen. De kennis en kunde die daarmee voor de nieuwe joint venture beschikbaar is, geeft deze speler een vliegende start. Daarmee kan geconcludeerd worden dat de oprichting van deze joint venture geografisch impact heeft (Delta Fiber), financiële impact heeft (investeerders worden afgeschrikt) en dat ook de concurrentie op de andere infrastructuur aanzienlijk toeneemt.
In feite zegt KPN hiermee: tot nu was er ruimte voor anderen op de Nederlandse glasvezelmarkt, maar wij doen de rest.
Deep dive FTTH in the Netherlands
Op 7 april organiseert Telecompaper de deep dive FTTH in the Netherlands. In deze Engelstalige webinar worden de ontwikkelingen in de Nederlandse FTTH-markt in 2020 besproken, waarbij het rapport FTTH in the Netherlands 2021 als basis wordt genomen. U kunt zich hier inschrijven.
