De Commissie van Toezicht op de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten (CTIVD) stelt in een nieuw rapport dat de Nederlandse inlichtingendiensten nog steeds niet voldoen aan de Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten (Wiv).
Vorig jaar december stelde de CTIVD al dat zowel de Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (AIVD) als de Militaire Inlichtingen en Veiligheidsdienst (MIVD) op diverse punten behoorlijk tekortschoten. Eerder dit jaar stelde de CTIVD dat beide diensten sindsdien op veel fronten vooruitgang hadden geboekt, maar nog steeds niet aan de Wiv voldeden. In het jongste rapport, dat op 3 december is verschenen, is deze conclusie onveranderd gebleven.
Weinig vooruitgang laatste zes maanden
Volgens de CTIVD is het risico op onrechtmatig handelen nog net zo groot als zes maanden geleden. De commissie stelt dat er nog onvoldoende invulling is gegeven aan de noodzakelijke wettelijke waarborgen voor de rechtsbescherming van burgers.
Onder de Wiv-wetgeving die sinds 1 mei 2018 van kracht is, mogen inlichtingen- en veiligheidsdiensten op grote schaal data verzamelen. Om die reden wordt deze wet in de volksmond ook wel de 'sleepwet' genoemd. Daarbij bestaat een grote kans dat ook data van burgers wordt verzameld die geen onderdeel zijn van het onderzoek naar bijvoorbeeld terroristen. De Wiv-wetgeving schrijft voor dat deze data zo snel mogelijk wordt verwijderd. Alleen gegevens die relevant zijn voor het werk van de inlichtingendiensten mogen worden bewaard.
Finaal rapport in mei 2020
Om ervoor te zorgen dat alleen relevante gegevens worden bewaard en andere 'bijvangst' wordt vernietigd, moeten inlichtingendiensten concrete instructies, processen, systemen en controlemechanismen opzetten om naleving van de wetgeving te waarborgen. Ondanks eerdere rapportages concludeert de CTIVD dat dit nog steeds onvoldoende is gerealiseerd.
In mei 2020 wil de CTIVD een definitief rapport uitbrengen met conclusies over de implementatie van de Wet Wiv.
