De netbeheerders Stedin en Alliander namen doelbewust een risico met hun netwerk voor op afstand uitleesbare meters, schrijft het FD. De bedrijven wisten in 2012 al dat hun beoogde 450 MHz-vergunning een eindige looptijd had, zonder garantie op continuïteit. Miljoenen meters zijn aangesloten op het netwerk met de verouderde CDMA-technologie.
Het FD heeft via de wet openbaarheid bestuur (wob) documenten gekregen van het Ministerie van Economische Zaken. Daarin onder meer e-mails van en naar Alliander-CEO Peter Molengraaf uit 2012.
Alle netbeheerders gezamenlijk zouden toekomstvaste technologie ontwikkelen voor de ‘slimme meters’. Alliander en Stedin hebben samen een andere keuze gemaakt, door het CDMA-netwerk van KPN te kopen. KPN had de Nozema-zendvergunning geschikt gemaakt voor machine-to-machine-communicatie, zoals voor frisdrankautomaten en centrale parkeermeters.
Alliander wilde een eigen netwerk ontwikkelen en vroeg om de vergunning langer te krijgen dan de originele looptijd, tot 2019. Het ministerie heeft in 2012 expliciet bevestigd wat al bekend was: die 450 MHz-vergunning is eindig en wordt na afloop opnieuw geveild. Alleen onder uitzonderlijke omstandigheden kan EZ de looptijd een paar jaar verlengen.
Uitrol slimme meters vanaf 2015
Toch kochten de twee bedrijven de vergunning. "Dat was een verantwoorde beslissing, omdat er op dat moment voor deze radiofrequentie geen andere gegadigden waren met 'een rendabele businesscase'", zeggen de bedrijven tegen het FD. Vanaf 2015 begint de grootschalige plaatsing van slimme meters. Vier jaar later loopt de zendvergunning af. EZ geeft daarna toch éénmalig een verlenging tot 2024.
Zonder die vergunning moet bij alle huidige meters de mobiele zender worden vervangen. Dat is een kostenpost van EUR 1 miljard, die waarschijnlijk wordt afgewenteld op de consument. Dit plaatst het ministerie bijna voor een voldongen feit.
Economische Zaken zegt tegen het FD dat er alleen een 'beleidsvoornemen' is om te helpen, een “denkrichting”. Maar in dit onlangs gepubliceerde beleidsvoornemen stelt EZ dat het bijna gedwongen is om te helpen: het instorten van het slimmemeternetwerk 'zou leiden tot onacceptabel hoge maatschappelijke kosten' die de netbeheerders kunnen 'doorberekenen aan de consument'.
De overheid wil daarom de helft van de 450 MHz-band reserveren voor slimme meters. De kavel van 2x3 MHz moet worden gesplitst. De resterende vergunning van 2 x 1,5 MHz is echter technologisch en commercieel vrijwel waardeloos.
CDA-Kamerlid Henri Bontenbal, die eerder zelf als strateeg bij netbeheerder Stedin werkte, zegt in het FD te verwachten 'dat de staatssecretaris van EZ een stevig gesprek gaat voeren met deze netbeheerders over hun werkwijze en besluitvorming in dit dossier. Dit verdient geen schoonheidsprijs.'
Andere Nederlandse netbeheerders hebben gekozen voor 4G voor hun meters. Alle drie de mobiele operators bieden IoT-varianten aan van LTE, met zeer goede netwerkdekking en een toekomstbestendige roadmap.
