De Volkskrant meldt dat de AIVD bezig zou zijn met een onderzoek naar mogelijke spionage door de Chinese overheid via de Huawei infrastructuur in het netwerk van een van de Nederlandse providers; KPN, VodafoneZiggo of T-Mobile/Tele2. Huawei zou via die achterdeur toegang hebben tot de klantgegevens van een van die providers.
De krant beroept zich op (anonieme) inlichtingenbronnen. De AIVD zelf wil niet reageren op het nieuws en de vraag of er een dergelijk onderzoek gaande is. ‘We zeggen niet of het klopt of dat het niet klopt. We reageren sowieso nooit op vragen over mogelijk lopende onderzoeken omdat dat ons werk kan bemoeilijken’, aldus een woordvoerder van de inlichtingendienst tegenover de Volkskrant.
Geen inhoudelijke reactie providers; Huawei ontkent
De drie providers die genoemd worden, zijn ook om een reactie gevraagd. KPN en VodafoneZiggo willen niet reageren. T-Mobile/Tele2 zegt niet op de hoogte te zijn van een AIVD-onderzoek.
Een woordvoerder van Huawei reageerde wel inhoudelijk. ‘In elk land waar we zakendoen, houden we ons aan de wet- en regelgeving en beschermen we de privacy van onze klanten. De cybersecurity is altijd onze topprioriteit geweest. We blijven investeren en innoveren om de deur dicht te houden voor overheden of partijen die ons netwerk willen gebruiken voor activiteiten die de cybersecurity in gevaar brengen.’
Oordeel kabinet over Huawei
De onthulling van de Volkskrant komt vlak voordat het kabinet met een eigen oordeel komt over hoe om te gaan met Huawei. Eerder deze week werd al het nieuwe China-beleid van het kabinet gepresenteerd, een balanceeract tussen economische belangen en politiek-maatschappelijke belangen. De positie van het kabinet inzake 5G is hier echter buiten gelaten. De Britse overheid heeft al een voorlopig besluit genomen om Huawei niet toe te staan operators in het VK soft- of hardware te laten leveren voor het kernnetwerk.
Operator KPN besloot onlangs om een voorlopige overeenkomst te sluiten met Huawei voor het vernieuwen van randapparatuur (antennes, radio's), maar een andere leverancier te zoeken voor het kernnetwerk (zoals de routers in datacentra). Officieel is dit omdat Huawei de beste prijs-kwaliteit verhouding zou bieden bij de randapparatuur en er meer opties zijn om uit te kiezen bij de levering van kernapparatuur voor 5G. KPN liet echter wel weten dat het een voorlopige overeenkomst is die nog gewijzigd of geschrapt kan worden, al naar gelang het overheidsbeleid inzake Chinese leveranciers voor 5G.
Druk op kabinet neemt toe
De druk op het kabinet om Huawei volledig te weren, zal nu ongetwijfeld toenemen. In maart liet staatssecretaris Mona Keijzer nog weten dat het zich niet door besluiten of druk vanuit het buitenland zou laten beïnvloeden bij dit besluit. In de Tweede Kamer is er echter toenemende ongerustheid over het toelaten van partijen zoals Huawei en het eveneens Chinese Hytera (dat een deel van de apparatuur voor het nieuwe C2000-netwerk zal leveren).
Bij diverse politieke partijen ontstond commotie na berichten over Chinese spionage bij ASML, dat machines maakt voor de productie van processors. Een politieke meerderheid voor een volledig ban op Huawei is er nog niet. Wel is er grote bezorgdheid.
Huawei belangrijke leverancier bestaande netwerken
Huawei is al jaren leverancier voor de bestaande netwerken van de Nederlandse operators. KPN, VodafoneZiggo en T-Mobile/Tele2 hebben zich nog niet uitgelaten over of zij op dit punt maatregelen willen treffen. KPN zou volgens de Volkskrant in 2012/2013 al eigen onderzoek hebben laten uitvoeren naar een mogelijk lek in de Uniform Gateway van Huawei, waar de leverancier ook aan meewerkte. Daar kwam echter geen onomstotelijk bewijs uit.
De AIVD en MIVD adviseren nu volgens het Dagblad om partijen zoals Huawei volledig uit te faseren uit de bestaande telecominfrastructuur. Telecomoperators zouden daartoe desnoods gedwongen moeten worden. Het is volgens het vertrouwelijke advies onwenselijk dat Nederland zich afhankelijk maakt van IT-producten en diensten afkomstig uit landen waarvan is vastgesteld dat ze een offensief cyberprogramma tegen Nederlandse belangen voeren.
In de VS, dat al langer ageert tegen Huawei, zal naar verwachting president Trump deze week zijn handtekening zetten onder een decreet waarbij Amerikaanse bedrijven geen gebruik meer mogen maken van telecommunicatieapparatuur van bedrijven die een nationaal veiligheidsrisico vormen. Daarmee wordt ook de weg vrijgemaakt voor een verbod op het doen van zaken met Huawei.
