De ACM wijst erop dat van bundeling van telecom en content een positief effect kan uitgaan. Het kan de concurrentie bevorderen. Exclusieve content kan immers een prikkel geven aan de concurrentie om te volgen of om prijzen te verlagen. Het kan ook de concurrentie smoren indien men niet in staat is een commercieel antwoord te formuleren. Verder is het mogelijk dat de prijs van content stijgt en dat er een verlies van consumentenwelvaart optreedt omdat de consument verstoken blijft van bepaalde content.
NLConnect verwacht de laatste, negatieve effecten. Het stelt het brengen van exclusieve content gelijk aan misbruik van marktmacht en wil de aanbieders ervan verplichten premium content wholesale aan te bieden.
De feiten
Het voorstel van NLConnect oogt zowel sympathiek, omdat het de kleintjes beschermt, als onrealistisch, omdat het de vrije markt ver inperkt.
Laten we eerst een paar feiten op een rij zetten:
- In het videosegment is exclusieve content staande praktijk. Denk aan Netflix en Amazon. Maar daar kan iedereen zich stand-alone op abonneren.
- Momenteel kennen we in Nederland exclusieve content bij diverse partijen. Op Fox Sports en Ziggo Sport kan iedereen zich abonneren in combinatie met een TV-pakket. Het Ziggo Sport kanaal, dat bij VodafoneZiggo in het basispakket zit, bevat echter ook nog wat exclusieve content (NLConnect noemt handbal). En voor HBO moet men abonnee zijn bij VodafoneZiggo. Iets soortgelijks geldt voor KPN Presenteert met zijn exclusieve series.
- In het muzieksegment is exclusieve content een randverschijnsel, bijvoorbeeld bij Tidal en Apple en in zekere zin bij Spotify (nieuwe releases zijn de eerste twee weken alleen voor betalende abonnees te beluisteren). In dit segment is echter altijd een alternatief mogelijk: een fysieke drager (CD) en in sommige gevallen: (legaal) downloaden.
- De Nederlandse overheid (CvdM) bemoeit zich enigszins met de Nederlandse TV-markt. TV-operators moeten een basispakket aanbieden (must-carry) met bepaalde zenders (onder een bepaalde drempel mag het pakket kleiner zijn). En voor bepaalde content geldt must-offer: het WK Voetbal en de Olympische Spelen moeten te bekijken zijn door 75 procent van de bevolking. Aangezien geen enkele aanbieder zo'n marktaandeel heeft, zit er voor de rechtenhouder niets anders op dan het wholesale aan te bieden.
- Content kan op diverse manieren ingedeeld worden. In dit verband is het zinnig een onderscheid te maken tussen: sport, content met maatschappelijk belang, zenders, het basispakket en premium content.
Geen kans
Twee begrippen staan centraal in de argumentatie van NLConnect: misbruik van marktmacht en premium content.
Wat het misbruik van marktmacht betreft: grote partijen hebben meer schaalgrootte en diepere zakken om zelf content te (laten) produceren c.q. dure contentrechten te kopen. Dit staat aan de basis van de consolidatie die we overal ter wereld zien, niet in de laatste plaats in Nederland. Multikabel, Essent Kabel, Casema en UPC (en daarvoor hun voorgangers) zijn opgegaan in Ziggo, vanwege de schaalvoordelen. De overheid heeft het goedgekeurd. Door VodafoneZiggo nu te 'beschuldigen' van misbruik van marktmacht impliceert dat Ziggo nooit had mogen ontstaan.
Daarnaast zou een must-offer verplichting impliceren dat differentiatie verboden zou moeten zijn. En dan is er nog de internationale uitstraling van een verbod op exclusieve deals, zoals gesloten door Ziggo met Time Warner voor de HBO-content.
Men zou ook kunnen zeggen: kleine partijen zullen creatief moeten zijn. Met content, met tarieven, met samenwerkingsverbanden of met consolidatie. Door op te gaan in een groter geheel zullen ook zij in staat zijn goede content aan te bieden. Maar ook: goede content is niet per definitie duur.
Ten aanzien van de content zal de overheid zich er zo weinig mogelijk mee willen bemoeien. Laat de markt zijn werk doen. NLConnect spreekt van premium content, maar dat is een begrip waar de overheid niets mee kan en waarschijnlijk ook niets mee wil. Het is veel te breed en niet concreet. Zoals hierboven beschreven waakt de overheid tot op zekere hoogte over content. Concreet: WK, OS en hele zenders. Met de huidige regels is dat geregeld. Andere content (KPN's serie Brussel of HBO en handbal bij Ziggo), door NLConnect geschaard onder premium, kan moeilijk het stempel must-have krijgen en dient geen maatschappelijk belang.
De overheid kan het aan de consument overlaten welke content voor hem/haar must-have is en wat men kan missen. Het is niet anders. We kunnen immers niet van de overheid verwachten dat het bij iedere content-deal gaat beoordelen of er sprake is van premium content. Wat dat ook mag zijn.
Wholesale
Verder is het aan KPN en VodafoneZiggo om te bepalen of de zogenoemde premium content ook langs een andere weg aangeboden zal worden. Wholesale is een afweging van het eigen marktaandeel (retail) tegen de extra inkomsten ervan. Amazon is zo'n partij die daarin gelooft. KPN heeft zijn KPN Play app, een stand-alone dienst waarin de genoemde KPN Presenteert content te zien is. Een 'compleet' basispakket voor slechts een tientje per maand.
