Vodafone NL en Ziggo doen hun uiterste best om te benadrukken dat hun voorgenomen fusie niets verandert aan de Nederlandse markt. KPN geeft hen een steuntje in de rug door te zeggen dat men niet bang is voor de nieuwe onderneming (joint venture). Men kan zich afvragen: als er dan niets verandert, waarom doet men dit dan? Op de keper beschouwd gaat het vooral om kostenbesparingen en dividend.
Convergentie
Het primaire doel van Vodafone NL en Ziggo is convergentie: men wil een compleet pakket van telecomdiensten aan de hele markt kunnen aanbieden. Dat hoeft niet per se een quad play te zijn (triple play + mobiel), maar het kan iedere combinatie zijn van vast (breedband en eventueel TV en/of vaste telefonie) en mobiel.
Maar doen ze dat dan niet al? Vodafone Thuis concurreert immers met Ziggo (en de andere triple play aanbieders) en Ziggo Mobiel concurreert met Vodafone (en de andere mobiele aanbieders). Dat brengt ons bij het tweede doel: diensten aanbieden over eigen infrastructuur om op de wholesalekosten te besparen. Vodafone Thuis betaalt per lijn een maandelijkse vergoeding aan KPN, plus kosten voor ondersteunende diensten. Laat dat neerkomen op grofweg 20 euro per maand. Dan valt er veel te besparen, gegeven een retailtarief van een Vodafone Thuis triple play van tussen de 50 en 60 euro. En dan is er het bijkomende voordeel dat twee concurrenten uit de markt worden genomen: Vodafone Thuis en Ziggo Mobiel. Alhoewel de laatste geen wholesalekosten bij een externe partij maakt, maar bij Vodafone. Ziggo Mobiel kan dus doorgaan als een sub-brand van de joint venture.
Dividend
Vodafone NL en Ziggo onderbouwen hun fusieplan met kostenbesparingen op wholesale (zoals genoemd) en 'aan de achterkant' van 280 miljoen euro per jaar (we becijferden dit eerder op een besparing van 12%). Dat laatste heeft te maken met backbones, IT, marketing, administratie, kantoren en mensen.
En waar gaan dan de kostenbesparingen naartoe? KPN is niet bang en dat is waarschijnlijk terecht: de besparingen zullen niet gebruikt worden om de tarieven te verlagen. De partijen hebben grote marktposities en hebben een 'race to the bottom' niet nodig om marktaandeel op te bouwen. Kennelijk gaan de besparingen ook niet in netwerkinvesteringen zitten. Dat is immers 'business as usual' en van een versnelde aanleg van bijvoorbeeld LTE-Advanced Pro, Docsis 3.1 laat staan FTTH is geen sprake. Blijft maar één doel over: dividenduitkeringen aan de beide moederbedrijven. Het zal dan ook niet verbazen dat de aandelenkoersen van beide de afgelopen dagen flink stegen.
Verschraling
We betoogden al eerder dat de regulering in beginsel niet zal veranderen omdat de marktaandelen op de deelmarkten nauwelijks toenemen. Hoezeer men ook kan betreuren dat het vertrek van Vodafone Thuis de markt verschraalt, er valt weinig aan te doen. Vodafone is een partij die internationaal voor nieuwe concurrentie zorgt, met zijn eigen IPTV-platform en met FTTH. Het IPTV-platform zal waarschijnlijk worden gesloten, ook al heeft Vodafone daarvoor een overname gedaan (Wiericke), nadat het tevergeefs een platform bij KPN had besteld (iets waarvoor KPN zich voor de rechter zal moeten verantwoorden). In landen zonder kabel, zoals in Italië, is Vodafone betrokken bij FTTH en de Vodafone Group keurt openlijk het uitmelken van koper af. Maar niet in de landen waar Vodafone kabelbedrijven bezit. Behalve Nederland zijn dat Spanje en Duitsland. Daar toont men zich zeer pragmatisch een 'great believer in HFC', terwijl HFC (hybrid fiber coaxial) net zozeer een kopernetwerk is als de zeer vergelijkbare VDSL-netwerken van KPN en BT.
We constateren dat de concurrentie, behalve KPN, ten achter dreigt te worden gesteld. Partijen zoals Tele2 missen de schaalvoordelen van KPN en Ziggo/Vodafone, terwijl ze kleinere marges hebben (omdat ze wholesalekosten moeten maken) en ook nog op prijs moeten concurreren. Het risico voor de Nederlandse markt is dus verschraling indien dit soort partijen Nederland de rug toekeren. Een levendige wholesalemarkt is nodig om dat te voorkomen.
