Nokia ziet sinds vorig jaar het marktleiderschap in de verkoop van zowel 'gewone' mobieltjes als smartphones bedreigd. Met name op de smartphonemarkt zijn concurrenten zoals RIM, Apple en aanbieders van toestellen met het Android-platform duidelijk aan de winnende hand, terwijl over het geheel bekeken Samsung en LG op Nokia (overigens nog meer op Sony Ericsson) terrein winnen. Gaat Nokia zich tijdig herpositioneren in de mobiele markt? Lukt het om zoals het concern nu wil succesvol de nadruk te verleggen van productie van mobieltjes en smartphones naar het aanbieden van diensten voor die handhelds?
Er ging recent al een nog niet bevestigd gerucht dat Nokia een bod op smartphone-producent Palm zou overwegen om zo meer slagkracht te verkrijgen ten opzichte van de concurrentie. Dat is op zich een goede mogelijkheid, hoewel Palm bepaald geen sterke speler is op het moment. Nokia heeft ook goed gezien dat de grootste concurrentie niet de hardware is, maar de diensten en content er om heen. Het succes van Apple's iPhone en Android-toestellen wordt niet (alleen) veroorzaakt door de toestellen zelf ? met name de gebruiksvriendelijkheid en 'coolheid' van de toestellen - maar net zozeer of meer nog door het enorme aanbod van diensten en applicaties er om heen. Afgelopen september stelde Nokia-CEO Olli-Pekka Kallasvuo al dat het concern meer focus op diensten moet leggen. Dat benadrukt marketingtopman Anssi Vanjoki nu in een interview met het Duitse Wirtschaftswoche. Vanjoki voegt daar wel meteen aan toe dat Nokia met zijn basis van mobieltjesproductie ook een voordeel heeft boven bedrijven die voor de hardware van andere partijen afhankelijk zijn (zoals Google of operators als Vodafone en T-Mobile).
De daadwerkelijke wapenfeiten van Nokia op het gebied van verandering zijn de laatste jaren echter niet enorm groot te noemen. Zo heeft het bedrijf een forse achterstand opgelopen omdat het pas rijkelijk laat inspeelde op de enorm toenemende populariteit van touchscreen-toestellen. Technologisch claimt Nokia nog altijd de beste te zijn, maar Vanjoki geeft toe dat Nokia door onder meer Apple en Google is ingehaald als het gaat om gebruiksvriendelijkheid. En de investeringen die het heeft gedaan in het bieden van content via de Ovi-dienst hebben ook nog bepaald geen unieke positie opgeleverd. De Apple Store is voortdurend in het nieuws, Google Android ook met al zijn applicaties, maar Ovi, daar hoor en zie je nog niet zoveel van. Ook schrapte Nokia recent haar Ngage gaming-portal wegens gebrek aan succes. Op portal/dienstengebied is Nokia het probeerstadium duidelijk nog niet ontgroeid.
Natuurlijk vergt een overstap op een nieuw businessmodel veel tijd en geld en kan niet alles meteen een succes zijn Nokia heeft eerder laten zien dat ze een succesvolle overstap kon maken. Zo was het bedrijf ooit leverancier van printers. Nokia heeft ook laten zien dat het wel degelijk de tijdsgeest aanvoelt, al is het rijkelijk laat. Dat is een goede eerste stap. Maar haar marktleiderschap in de verzadigde mobieltjesmarkt kalft af, al is Nokia eerder weggezakt en terug omhoog geklommen. Haar marktleiderschap op het gebied van smartphones zakt echter nog sneller, terwijl er op het gebied van mobiele concent eveneens al een moordende concurrentie is. Zoals Microsoft een soort Google wil worden, zo wil Nokia een soort Apple worden, maar de vraag is of dat lukt. Apple en ook Google hebben een paar USP's mee waar Nokia voorlopig nog hard aan moet werken (cool, innovatief, gebruiksvriendelijk). Operators (zoals Vodafone met de dienst Vodafone 360) hebben mee dat ze de klant kennen (presence, location, user data).
Wellicht doet Nokia er beter aan om zich te blijven richten op waar het lange tijd goed in is geweest, namelijk handsets, om zich op dat gebied opnieuw uit te vinden. De techniek is al goed stelt Vanjoki, meer gebruiksvriendelijkheid is een uitdaging die dichter bij de core business ligt dan het aanbieden van mobiele diensten of content. Daarvoor kan het concern ook een reeks partnerships sluiten. Wat Nokia ook van plan is - een tweede Google worden, zich heruit vinden zoals IBM deed (van mainframe naar zakelijke ICT-aanbieder) of het marktleiderschap in handsets weer uitbouwen - er moeten er snel concrete stappen gezet worden. Op 2 december a.s. heeft Nokia een Capital Markets Day in Finland. Misschien dat er dan meer duidelijkheid komt over de strategie van het concern.
