In een toelichting aan Telecompaper schetst Vodafone het verloop van de zaken met KPN. Benadrukt moet overigens worden dat het hier niet om gereguleerde diensten gaat (met name TV), reden voor Vodafone om naar de rechter te stappen en niet naar de ACM. De belangrijkste ontwikkelingen over deze periode waren als volgt.
- 2010: Vodafone constateert een sterk groeiende vraag naar gebundelde diensten. Om snel deze markt te kunnen betreden, bestelt het een platform bij KPN. Dat zou met vijf maanden een commerciële dienst moeten kunnen ondersteunen.
- 2011: Het platform is klaar, maar kan alleen nieuwe klanten verwerken die diensten via FTTH afnemen. Op 15 augustus lanceert Vodafone zijn FTTH-diensten.
- 2013: KPN blijkt niet in staat te zijn een universeel platform op te leveren dat alle klanten en heel Nederland dekt. Tot wel elf maal heeft Vodafone erom gevraagd en is de oplevering uitgesteld. Vodafone spreekt van een terugkerend gedragspatroon. Op 6 mei kondigt Vodafone de overname aan van Wiericke BV, dat met GlasOperator beschikt over een TV-platform.
- 2014: Op 30 januari kondigt Vodafone zijn TV-platform aan voor april van dat jaar. De triple play (3P) Vodafone Thuis gaat op 1 april van start.
- 2015: Vodafone kondigt op 28 september zijn quad play (4P) aan.
Aangezien het hier om een commerciële zaak gaat, is de beoordeling bijzonder lastig. Vodafone spreekt van ruim 100.000 overstappers per kwartaal (wij komen tot 119.000 als we de opkomst van de 3P-markt over de hele periode als uitgangspunt nemen), maar het is onmogelijk te beoordelen hoeveel daarvan bij Vodafone Thuis terecht zouden zijn gekomen. Mogelijk claimt Vodafone daarnaast ook de overnamesom van Wiericke, want dat bleek uiteindelijk nodig om te kunnen lanceren. Maar Vodafone had ook al in 2010 voor deze overname kunnen kiezen. Overigens voegt Vodafone toe dat Tele2 geen alternatief was. Vodafone wilde namelijk snel en landelijk dekkend de markt in, iets wat niet mogelijk was via Tele2. En dan laten we nog in het midden of Tele2 überhaupt deze wholesaledienst had willen en kunnen leveren.
Misbruik
Vodafone beschuldigt KPN van misbruik van marktmacht. Men zou kunnen tegenwerpen: dat KPN niet levert, heeft daar niet per se mee te maken. Wellicht waren er technologische of andere obstakels. Echter, tegelijkertijd wist KPN (merken KPN en Telfort) zelf wel de 3P-markt te betreden. Dat maakt Vodafone's argument sterker. Toch lijkt dit een lastig te bewijzen punt en blijft het misschien beperkt tot in gebreke blijven of contractbreuk. Saillant detail: volgens Vodafone wilde KPN niet van boeteclausules weten bij het opstellen van het contract in geval KPN niet of niet op tijd zou leveren, dus daarop kan de rechter niet terugvallen.
Europees perspectief
In zijn persbericht rakelt Vodafone nog tal van vergelijkbare zaken in Europa op, waarbij steeds de incumbent de gebeten hond is (Eir, BT, Telefónica, Telecom Italia, Deutsche Telekom). In geheel ander nieuws wijst Vodafone naar Duitsland en het VK als markten waar de incumbent de vooruitgang tegenhoudt door primair voor kopertechnologie te kiezen in plaats van FTTH. Daarmee ontstaat een beeld van een getergde challenger. Investeringen en overnames zijn blijkbaar niet voldoende om het bastion van de incumbents te breken.
In het VK staat momenteel nieuwe regulering ter discussie, waarbij de toezichthouder (Ofcom) uit vier alternatieven kan kiezen: niets doen, dereguleren, structurele scheiding aanbrengen of de gang van zaken bij de incumbent verbeteren. Van Vodafone is bekend dat het een aanhanger is van zowel FTTH als structurele scheiding. Als het met deze zaak kan aantonen dat KPN zijn marktmacht misbruikt, dan kan dat gevolgen hebben voor de regelgeving in Europa. Helaas voor Vodafone ziet deze zaak er echter uit als een zeer langdurige die het geduld op de proef zal stellen.
