De Europese Commissie gaat door met plannen om de regulering van digitale dienstverleners te hervormen, en start twee openbare consultaties. De eerste heeft betrekking op de voorgestelde wet op digitale diensten, die de e-commerce-richtlijn van 2000 zou actualiseren, en de tweede stelt een nieuwe concurrentieregelgeving voor die de Commissie in staat zou stellen om maatregelen te treffen tegen grote spelers op het moment dat de Commissie structurele problemen op de markt zou ontdekken.
De Commissie heeft in februari haar visie uiteengezet voor het bijwerken van de digitale regelgeving. De grootste wijziging is een voorstel om ex ante-regulering van grote online platforms mogelijk te maken, in plaats van te vertrouwen op concurrentieonderzoeken achteraf of juridische procedures, die vaak meerdere jaren in beslag nemen. De grote platforms fungeren als 'poortwachters' en stellen de regels van de markt vast voor hun gebruikers en hun concurrenten, aldus de Commissie. "Het initiatief moet ervoor zorgen dat die platforms zich eerlijk gedragen en kunnen worden aangevochten door nieuwkomers en bestaande concurrenten, zodat consumenten de ruimste keuze hebben en de interne markt concurrerend blijft en openstaat voor innovaties."
Bij de consultatie over de wet op de digitale diensten wordt gestreefd naar inbreng en bewijs van het publiek op gebieden waar de nieuwe verordening nodig kan zijn. De wetgeving zou zowel algemene wettelijke verplichtingen voor alle aanbieders van digitale diensten omvatten, om de risico's voor hun gebruikers aan te pakken en de rechten van eindgebruikers te beschermen, als de mogelijkheid voor regelgevers om strengere verplichtingen op te leggen aan grote platforms. Reacties kunnen worden ingediend tot 8 september.
Nieuwe tools om verstoring van de markt te bestrijden
De tweede openbare consultatie is gericht op een update van het bestaande mededingingsrecht. De Commissie stelt dat zij heeft vastgesteld dat de bestaande instrumenten sommige van de structurele problemen die zij op de markt heeft geconstateerd, niet doeltreffend kunnen aanpakken. In het bijzonder maakt het zich zorgen over verstoring van de markt, waar netwerk- en schaaleffecten bepaalde bedrijven een hoge mate van klantvergrendeling en een bijna monopoliepositie in een markt geven, met weinig kans op het ontstaan van concurrenten.
Volgens het huidige mededingingsrecht kan de Commissie niet optreden op dergelijke markten als zij geen aanwijzingen vindt dat de grote spelers hun machtspositie misbruiken. Zij wil kunnen ingrijpen als uit haar marktanalyse een structureel gebrek aan concurrentie blijkt, ook zonder dat ondernemingen concurrentieverstorend optreden. Markten kunnen bijvoorbeeld systeemfalen vertonen als gevolg van hoge toegangsbarrières, consumentenvergrendeling, gebrek aan toegang tot data of dataverzameling. Dit kan leiden tot stilzwijgende collusie door oligopolistische spelers, vooral wanneer ze gedrag kunnen aanpassen met algoritmen, aldus de Commissie.
Volgens het voorstel zou de Commissie gedrags- en structurele oplossingen kunnen opleggen als uit haar onderzoek structurele concurrentieproblemen blijken. Marktdeelnemers zouden bij de onderzoeken volledig antwoordrecht hebben. Om de gevolgen te verzachten, zouden er geen inbreuken worden geconstateerd en zouden er geen boetes worden opgelegd.
De effectbeoordeling van de Commissie over het nieuwe instrument staat tot 30 juni open voor commentaar van het publiek. Een bredere openbare consultatie over de plannen loopt tot 8 september. De Commissie streeft ernaar de vereiste wetgeving in het vierde kwartaal in te voeren.
