De consumentenorganisatie liet eerder deze week al weten dat veel gezondheidswebsites persoonlijke gegevens van gebruikers doorverkopen aan adverteerders, die hen dan kunnen volgen en producten of diensten kunnen aanbieden die bijvoorbeeld te maken hebben met een aandoening waarover zij informatie zoeken. Er werden 20 websites onderzocht die zich richten op mensen met een fysieke of geestelijke aandoening. In de meeste gevallen werd informatie doorverkocht, bleek de beveiliging van de sites niet op orde en waren privacyverklaringen onvolledig.
In het geval van Facebook stelt de Consumentenbond dat het platform eenvoudig op de hoogte komt van zaken zoals een chronische ziekte, politieke voorkeur of grote financiële beslissingen. Consumenten die op een advertentie op Facebook klikken, vertellen - zonder het zelf te weten - aan een bedrijf dat zij interesse hebben in hetgeen de advertentie ze biedt, maar geven daarmee ook mogelijk zeer persoonlijke informatie door.
Volgens Bart Combée, directeur Consumentenbond, kan een FB-gebruiker die een advertentie voor een zorg- of levensverzekering aanklikt, tegelijkertijd ongemerkt aan de verzekeraar doorgeven dat hij een chronische ziekte (als ‘interesse’) heeft. Al vanaf een paar cent kan iedereen gebruikmaken van die persoonlijke informatie, ook privépersonen. “Facebook moet hier onmiddellijk mee ophouden, want het kan voor haar gebruikers tot hele nare consequenties leiden.” Deze benadering kan een bedrijf langdurig en voor allerlei interesses, eigenschappen en gedragingen herhalen, net zolang totdat het zo een klantenbestand heeft vol gedetailleerde en privacygevoelige klantprofielen.
Facebook analyseert volgens de bond waar gebruikers op klikken, wat ze 'liken', delen en welke websites ze bezoeken, en maakt die informatie eenvoudig toegankelijk voor adverteerders. 'Kanker', 'erfelijke aandoening', Messiasbelijdende Joden’, ‘Fethullah Gülen’ en ‘anonieme gokkers’ zijn bijvoorbeeld door Facebook bepaalde trefwoorden waarop een adverteerder zich kan richten, ook als er niet is ingelogd op Facebook. Het maakt niet uit welke instelling de gebruiker kiest: delen met iedereen, met alleen vrienden of met niemand; Facebook-adverteerders kunnen persoonlijke informatie gewoon opvragen/inzien en opslaan.
Bij advertenties toont Facebook in de rechterbovenhoek een piepklein pijltje. Dat geeft de optie 'Waarom krijg ik deze advertentie te zien?'. Facebook somt vervolgens maximaal 2 algemene selectiecriteria op, bijvoorbeeld dat de adverteerder mensen van 18 jaar en ouder wil bereiken die in Nederland wonen. Dit vind de Consumentenbond veel te beperkt.
Facebook vaker onder vuur
Facebook ligt vaker onder vuur in privacykwesties. Volgens de Autoriteit Persoonsgegevens (AP) handelt Facebook in strijd met de Nederlandse privacywetgeving. Dat concludeerde de autoriteit in mei dit jaar na onderzoek naar de verwerking van persoonsgegevens van zo’n 9,6 miljoen Nederlandse Facebook-gebruikers. De AP heeft onderzoek gedaan naar de verwerking van persoonsgegevens door het Facebook-concern voor advertentiedoeleinden, waaronder bijzondere persoonsgegevens.
Ook in mei schreef Reuters dat Facebook een boete van 110 miljoen euro tegemoet kan zien van de Europese Commissie. De Commissie oordeelt dat de social media-aanbieder misleidende informatie heeft verstrekt over de aankoop van messagingdienst WhatsApp in 2014. Volgens de EC is er sprake van een proportionele boete met afdoende afschrikwekkend effect. Facebook zou onder meer beloofd hebben dat het niet automatisch accounts van gebruikers van het eigen platform kon koppelen aan die van WhatsApp, maar het lanceerde twee jaar later een dienst die precies dat deed. Volgens de EC wist Facebook al in 2014 dat deze mogelijkheid wel degelijk bestond.
Europese consumentenorganisaties schreven vorig jaar december een brief aan technologiebedrijven zoals Facebook en Google en Twitter waarin stond dat zij onvoldoende rekening hielden met de privacyrechten van consumenten. De consumentorganisaties kregen steun van de Europese Commissie en indien de aangeschreven bedrijven de klachten links laten liggen, kan worden gedreigd met een boete. Ook zou de EC aandringen op een strengere controle op content zodat consument niet ongevraagd geconfronteerd worden met reclame, misleiding of fraude.
