Wereldwijd is een streven waar te nemen naar gigabitnetwerken. De keuze van technologie is daarbij secundair, al gaat de verglazing op veel plaatsen door. Hoe meer aandacht voor de kostenvoordelen op langere termijn, hoe groter de kans dat voor glas gekozen wordt. Kabelbedrijven zijn verdeeld: sommige kiezen voor glas, andere voor Docsis 3.1. Oude wetten blijven van kracht. Schaalgrootte is belangrijk in de telecomsector om acceptabele eindgebruikerstarieven te kunnen neerzetten. Het Australische nbn (national broadband network) laat op pijnlijk wijze zien dat er een flink nadeel kleeft aan een genationaliseerd netwerk. Verschillen van inzicht zorgen bij iedere regeringswissel voor een koersverandering, waardoor er van het oorspronkelijke NBN (toen nog met hoofdletters) weinig over is. Nederland blijft in dit streven naar de gigabit enigszins achter. KPN geeft momenteel de voorkeur aan een actieve wholesalestrategie boven verglazing om de kabel te lijf te gaan. VodafoneZiggo pareert dit met unieke content.
Technologie secundair
Het lijkt erop dat technologie een secundaire positie inneemt, achter het brede streven naar de gigabit. Toch gaat de verglazing op veel plaatsen door, ten dele ook bij de kabel. In een aantal landen werken partijen goed samen bij de aanleg van FTTH, zoals in Frankrijk, Spanje, Italië en Ierland. In Duitsland loopt een consultatie om in de periode tot 2025 tot een landelijk dekkend gigabitnetwerk te komen, vast en mobiel. In België heeft de concurrentie van Telenet (Liberty Global) Proximus ertoe aangezet het VDSL2-netwerk te vervangen door glasvezel. Ten aanzien van technologie zijn er de bekende ontwikkelingen, zoals Docsis 3.1, FTTH en 4G/5G. Opvallend is dat de ondergens opschuift. Duitsland streeft op korte termijn naar landelijke beschikbaarheid van 50 Mbps en Virgin Media (een Liberty Global dochter) heeft van 100 Mbps het minimum gemaakt. Balan Nair, CTO van Liberty Global, huldigt het standpunt dat draadloos/mobiel nooit een volwaardig alternatief kan zijn voor een vast netwerk, in dit geval gebaseerd op Docsis 3.1. Unitymedia, onderdeel van Liberty Global, heeft Bochum aangewezen als Gigabit-City, op basis van Docsis 3.1 technologie. Concurrent Vodafone Gemany, inclusief kabelbedrijf KDG, heeft een soortgelijke ambitie en wil een Gigabit-Company worden, om te beginnen in een aantal Beierse gemeenten.
Als de prijs maar goed is
Het nbn (het nationale breedbandnetwerk in Australië, in handen van de overheid) beweert dat de meerderheid van de klanten voldoende heeft aan 25 Mbps. MyRepublic, de nieuwkomer op de markt, legt bloot dat dat een gevolg van de hoge kosten is. Een gigabitverbinding moet 300-400 AUD/maand (grofweg rond de 250 euro) kosten als gevolg van hoge wholesaletarieven. Om alsnog de vraag naar een gigabit aan te tonen, lanceert MyRepublic een wedstrijd onder Australische gemeenten. In de winnende 'gigatown' zal MyRepublic een jaar lang 1 Gbps aanbieden voor slechts 60 AUD/mnd om aan te tonen dat er wel degelijk vraag naar is. Uitslag: juli aanstaande.
Het herinnert aan de wedstrijd die Google Fiber in de periode 2010-'12 uitschreef in de VS. Uitbreiding is stilgelegd, dus het blijft vooralsnog bij de huidige 12 steden. Draadloos als alternatief voor een glazen local loop zou de reden hiervan zijn. Overigens kunnen we de stelling verdedigen dat Google Fiber (een gigabit voor 70 USD/mnd) in de VS heel wat heeft losgemaakt, getuige de aanlegplannen van AT&T en anderen (TDS, CenturyLink, etc). Verizon zou overwegen de uitbreiding van het FiOS-netwerk te hervatten. AT&T liet onlangs weten dat op glasvezel een stevige 30 procent kiest voor een gigabitverbinding en ruim de helft kiest voor minimaal 100 Mbps.
KPN prefereert wholesale boven glas
Anders dan in België zorgt de strijd tussen de incumbent en de kabel er in Nederland voor dat de dienstenconcurrentie toeneemt. Infrastructuur neemt een secundaire plaats in en van gigabitverbindingen (voor consumenten) is nauwelijks sprake, ook al is dit technisch al jaren mogelijk. We constateren dat KPN zijn wholesaleklanten in toenemende mate als partners ziet in de strijd met de concurrentie. Zo richt NLE (vaste markt) zijn pijlen op Ziggo (al was daar in Q4 2016 nog niets van te merken) en Youfone (mobiele markt) wil vooral klanten wegsnoepen van Vodafone, T-Mobile en Tele2. Het gevolg is dat vooral op prijs geconcurreerd wordt.
VodafoneZiggo prefereert content
Content neemt een opvallende plaats in. VodafoneZiggo richt zich vooral op sport: Formule 1 (Liberty Global), Olympische Spelen (via zeggenschap van dezelfde partij bij Discovery/Eurosport) en andere sporten (via Ziggo Sport). Bepaalde content moet, op basis van de Mediawet, wholesale worden aangeboden en kan dus niet exclusief zijn. Dat geldt bijvoorbeeld voor de Olympische Spelen. Volgens een consultatiedocument van de ACM (reacties tot 11 april) inzake de bundeling van telecom en content, kan exclusieve content verschillende effecten hebben op de markt. Enerzijds kan het de concurrentie bevorderen omdat de exclusieve aanbieder de concurrenten aanzet tot prijsverlagingen en/of uitbreidingen van de contentportfolio. Anderzijds kan het tot de ondergang van de concurrent leiden, indien deze niet in staat is een commercieel antwoord te formuleren. De ACM gaat er vooralsnog van uit dat exclusieve content bij VodafoneZiggo (sport en HBO) dat laatste effect niet zal hebben. Verder is het in theorie mogelijk dat exclusieve content de prijzen opdrijft en dat een verlies van 'consumentenwelvaart' optreedt omdat de consument bepaalde content misloopt (overlappende abonnementen afsluiten ligt immers niet voor de hand).
