De afgelopen weken is het Vias institute in Antwerpen begonnen met een test van een nieuw camerasysteem om smarpthone-gebruik achter het stuur te kunnen vaststellen. Op basis van artificiële intelligentie (AI) herkent het systeem automatisch wanneer iemand achter het stuur handelingen stelt met zijn smartphone. Op basis van die beelden kan de politie dan beboeten. Tijdens de test bleek het systeem zeer accuraat. Als er kleine wetgevende aanpassingen gebeuren zou het systeem ook in België gebruikt kunnen worden. Op die manier kan de pakkans voor afleiding achter het stuur vergroot worden. Dat is nodig, want afleiding is een van de grootste doodsoorzaken in ons verkeer. Vias vraagt ook een aanpassing van de wegcode, zodat alle mogelijke afleidende handelingen met elektronische toestellen die de bestuurder in zijn hand heeft door het systeem kunnen beboet worden.
Vias institute volgt alle mogelijke innovaties rond slimme handhaving al jaren op de voet. Daarom is het verkeersveiligheidsinstituut de voorbije weken in Antwerpen begonnen met een test van een nieuw camerasysteem waarbij vanop een portiek bestuurders door middel van een camera automatisch gecontroleerd werden op gsm-gebruik achter het stuur.
Mobiel systeem
Het systeem wordt geïnstalleerd op een brug of portiek. Daarbij neemt de camera verschillende foto’s van elk voertuig die voorbijrijdt. Zo worden er foto’s genomen door de voorruit, terwijl op een andere foto de nummerplaat van het voertuig vastgelegd wordt. Op basis van Artificial Intelligence filtert de camera alle beelden eruit waarvan het systeem vermoedt dat een bestuurder een handeling stelt met de smartphone in de hand. Het systeem werkt dag en nacht in alle weeromstandigheden en bij elke snelheid.
Op basis van de selectie van de beelden zou de politie dan kunnen beboeten als ze oordelen dat de bestuurder een inbreuk begaat. Een politieman neemt uiteindelijk altijd de finale beslissing of de bestuurder een boete krijgt. Het systeem is makkelijk verplaatsbaar en hoeft dus niet altijd op dezelfde plaats te blijven hangen.
Systeem is accuraat
Volgens Vias filtert het systeem accuraat de bestuurders eruit die mogelijk handelingen stellen met hun smartphone achter het stuur. Daarnaast wordt het gebruik van alle andere mogelijke elektronische toestellen vastgesteld, net zoals andere mogelijke handelingen die afleidend kunnen zijn. Dat gaat van het lezen van een krant tot het kijken naar filmpjes met een laptop op de schoot. Als het systeem in gebruik wordt genomen, moet zeker overwogen worden om de wegcode te wijzigen en artikel 8.4 breder te omschrijven. Zo kunnen bestuurders die andere elektronische apparaten of communicatiemiddelen in hun hand hebben ook beboet worden. Op de manier sluit de wetgeving beter aan op de dagdagelijkse realiteit op onze wegen.
Privacy
Uiteraard is privacy een issue bij het gebruik van camerabeelden. Beelden van het systeem kunnen uitsluitend door de politie gebruikt worden. Het systeem wist meteen alle beelden van bestuurders die hun smartphone niet gebruikten. Alle gezichten van de passagiers worden ook onmiddellijk onherkenbaar gemaakt. De software zorgt ervoor dat de politie enkel de foto’s te zien krijgt, waarvan het systeem vermoed dat er een inbreuk gepleegd wordt.
Een soortgelijk systeem op basis van camera’s om smartphone-gebruik achter het stuur te detecteren is momenteel al operationeel in Nederland en Australië. België is momenteel dus het tweede land in Europa, waar het gebruik in overweging wordt genomen.
Wetswijziging noodzakelijk
Momenteel kan de politie nog geen gebruik maken van een dergelijk camerasysteem omdat in de wetgeving niet expliciet beschreven staat dat het vaststellen van smartphone-gebruik mag gebeuren door middel van een camera. Er moet dus een aanpassing gebeuren aan het Koninklijk Besluit van 18 december 2002. In dit KB staan de overtredingen bepaald die door onbemande automatisch werkende toestellen mogen vastgesteld worden op basis van de foto die ze nemen.
